แน่นอนว่าเราทุกคนล้วนเติบโตมาจากสิ่งแวดล้อมและครอบครัว👨👩👧ที่หลากหลาย ซึ่งหล่อหลอมให้เราทุกคนมีความแตกต่างกัน ไม่ว่าจะเป็นทั้งทางด้านบุคลิกภาพ อารมณ์ รวมไปถึงแนวทางการปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่น ซึ่งเราไม่สามารถกำหนดอย่างตรงตัวได้ว่าการที่เราเป็นแบบนี้มาจากวิธีการดูแลจากพ่อแม่ของเราแบบใดโดยชัดเจน แต่ก็มีคนที่พยายามแบ่งหรือจัดกลุ่มไว้เพื่อความเข้าใจที่ง่ายขึ้น บทความนี้จะพาไปดูถึงกลุ่มเหล่านั้นกันค่ะ💁♀️
4 สไตล์ของการเลี้ยงลูก
1️⃣การเลี้ยงลูกแบบเอาใจใส่ (Authoritative Parenting Style)
สำหรับคุณพ่อคุณแม่ที่ใช้วิธีการเลี้ยงลูกแบบนี้นั้น นับว่าเป็นพ่อแม่ที่คาดหวังในตัวเจ้าตัวน้อยสูงพอสมควรเลยค่ะ แต่จะไม่เคร่งครัดกับเด็กมากจนเกินไปจนกลายเป็นความกดดันค่ะ หากบรรยายให้เห็นภาพก็จะเป็นการที่ผู้ปกครองเปิดโอกาสให้เด็กได้ลองทำอะไรใหม่ๆ (ที่ประเมินแล้วว่าไม่เป็นอันตราย) ด้วยตัวของเด็กเอง แต่ยังคงคอยดูแลและให้คำแนะนำในระยะห่างที่เหมาะสม การเลี้ยงแบบนี้นับว่าเป็นรูปแบบที่เหมาะสมที่สุด👍 เพราะมักจะหล่อหลอมให้เด็กเป็นคนเชื่อมั่นในตนเอง🤓 ควบคุมและจัดการอารมณ์ตนเองได้ดี และให้ความไว้ใจต่อครอบครัวค่ะ หากต้องแบ่งรูปแบบนี้ย่อยๆลงไปอีก การเลี้ยงลูกด้วยวินัยเชิงบวก แบบผูกพันด้วยสายใยทางใจ💞 แบบไม่มีเงื่อนไข แบบให้ความสำคัญกับจิตวิญญาณ แบบให้อิสระภาพและพร้อมปกป้อง และแบบให้อิสระอย่างมีขอบเขต ก็เข้าข่ายการเลี้ยงลูกแบบเอาใจใส่เช่นเดียวกันค่ะ
2️⃣การเลี้ยงลูกแบบเข้มงวด (Authoritarian Parenting Style)
สำหรับคุณพ่อคุณแม่ที่ใช้วิธีการนี้นั้น มักมีความคาดหวังในตัวเด็กสูงมากเช่นกัน จนต้องวางระบบระเบียบ กฎเกณฑ์ และแบบแผนในการปฏิบัติตัวที่เจ้าตัวน้อยจะต้องทำตามอย่างเคร่งครัดโดยไม่มีข้อแม้ ไม่มีการตั้งคำถามและไม่มีการอธิบายถึงเหตุผลที่ต้องทำตาม หากอธิบายให้เห็นภาพ ผู้ปกครองจะบังคับให้ลูกทำตามที่ตนเองคาดหวังด้วยคำสั่ง📑 หากไม่ได้ตามนั้นก็จะดุด่าว่ากล่าว🤬 ซึ่งส่งผลให้เด็กเติบโตเป็นคนไม่มีความมั่นใจในตนเอง😞 มีความก้าวร้าวอยู่ลึกๆ ปรับตัวกับสิ่งแวดล้อมได้ยากและมีความอ่อนไหวทางอารมณ์ค่อนข้างสูง หากแบ่งการเลี้ยงดูแบบนี้ย่อยๆลงไปอีก การเลี้ยงลูกแบบเผด็จการ แบบบงการทุกอย่าง และการเลี้ยงลูกแบบเป็นพิษ ก็นับเป็นรูปแบบที่เข้าข่ายการเลี้ยงลูกแบบเข้มงวดเช่นเดียวกันค่ะ
3️⃣การเลี้ยงดูแบบตามใจ (Permissive Parenting Style)
คงปฏิเสธไม่ได้ว่าคุณพ่อคุณแม่ที่ใช้การเลี้ยงดูรูปแบบนี้นั้นก็มีความคาดหวังต่อตัวลูกเช่นกัน แต่กลับแสดงความคาดหวังออกมารูปแบบของการตามใจอย่างไม่มีข้อแม้ ไม่มีกฏเกณฑ์ ไม่มีการว่ากล่าวตักเตือนหรือการสั่งสอนเมื่อกระทำผิด อาจเนื่องมาจากการอยากเห็นลูกมีความสุข🤩เพียงในระยะเวลาสั้นๆหรือปัจุบันก็พอใจแล้ว หรือลึกๆต้องการให้ลูกรู้สึกพอใจที่ได้รับการตามใจและกลับมารักคุณพ่อคุณแม่ให้มากๆ เจ้าตัวน้อยมีแนวโน้มจะเติบโตเป็นคนเอาแต่ใจตนเอง😤 ไม่มีระเบียบวินัย ความอดทน ความรับผิดชอบ🫡 และไม่รู้จักการเสียสละ หากจะแบ่งรูปแบบนี้เป็นรูปแบบย่อยๆ การเลี้ยงลูกแบบไม่มีเงื่อนไขและแบบหลงตัวเอง ก็เป็นรูปแบบที่เข้าข่ายการเลี้ยงแบบตามใจเช่นกันค่ะ
4️⃣การเลี้ยงดูแบบปล่อยปละละเลย (Uninvolved Parenting Style)
หากเปรียบเทียบกับทุกรูปแบบที่ผ่านมา รูปแบบนี้จะมาจากคุณพ่อคุณแม่ที่คาดหวังในตัวลูกต่ำที่สุด ซึ่งก็ไม่ใช่ข้อดีค่ะ เพราะผู้ปกครองจะมีความห่างเหินกับเด็ก😶🌫️ ไม่ให้ความสำคัญหรือการตอบสนองเวลาที่เด็กต้องการมีปฏิสัมพันธ์ด้วย เน้นสนใจแค่เรื่องของตนเองเป็นหลักจนดูเหมือนไม่ให้ความรักความอบอุ่นแก่เด็ก สำหรับเจ้าตัวน้อยที่ได้รับการเลี้ยงดูแบบนี้ มีแนวโน้มที่จะเติบโตมาแล้วมีปัญหาเรื่องพัฒนาการในด้านการปฏิสัมพันธ์กับสังคม การจัดการอารมณ์ของตนเอง ไม่ไว้วางใจผู้อื่น และเสี่ยงที่จะเป็นโรคจิตเภทได้ค่ะ😈
อันที่จริงแล้วเราทุกคนล้วนเติบโตมาจากการเลี้ยงดูหลายๆแบบผสมรวมกัน ไม่จำเป็นว่าต้องเลือกใช้รูปแบบใดรูปแบบหนึ่งเท่านั้น เพียงแต่หลังจากเลือกใช้แล้วคุณพ่อคุณแม่👫ต้องคำนึงถึงข้อดีข้อเสียที่จะเกิดขึ้น เลือกใช้ตามความเหมาะสม และเตรียมวิธีรับมือให้พร้อม เพื่อให้เจ้าตัวน้อย👶เติบโตมาเป็นประชากรที่มีคุณภาพและมีความสุขไปพร้อมกันได้อย่างดีที่สุดค่ะ